pkn-logo

Hervormde wijkgemeente binnen de protestantse kerk in Nederland

De Hervormde Gemeente Irene hervormdzutphen.nl is per juni 2012 een zelfstandige gemeente geworden en vormt een combinatie met de Hervormde Eben-Haezer Gemeente uit Apeldoorn. De reden daarvan is dat de Hervormde gemeente te klein is om een (part time) predikant te beroepen. De prediking en pastorale werkzaamheden vallen daardoor onder een dienstdoende predikant van de Hervormde Eben-Haezer Gemeente in Apeldoorn. De werkzaamheden die gepaard gaan met het werk in Zutphen worden (zo mogelijk) uitgevoerd door een emeritus predikant.

Ter toelichting een bericht uit de Waarheidsvriend (juli 2012):
http://dewaarheidsvriend.nl/nieuws/hervormde-evangelisatie-zutphen-zelfstandig

Hervormde evangelisatie Zutphen zelfstandig

De hervormd-gereformeerde evangelisatie Irene te Zutphen is een zelfstandige gemeente geworden. Het moderamen van de generale synode van de Protestantse Kerk heeft dat vorige maand goedgekeurd. De gemeente valt onder de classis Apeldoorn.

De hervormd-gereformeerde evangelisatie bestaat ruim een halve eeuw. Na 1950 maakten mensen uit verschillende kerken in Zutphen zich zorgen over prediking en pastoraat en belegden samen een bidstond. Het leidde tot de oprichting van de Vereniging van Orthodox Hervormden in de zomer van 1956. De vereniging begon met het beleggen van doordeweekse kerkdiensten; in de eerste dienst ging ds. H. Hiensch uit Arnhem voor. Na enige tijd sloot de vereniging zich aan bij de Gereformeerde Bond.

Het gesprek met de centrale kerkenraad van Zutphen verliep decennialang moeizaam, aangezien deze voor verschillende kerkelijke modaliteiten geen ruimte zag en van mening was dat de gemeente een eenheid diende te zijn. Een verzoek van de hervormd-gereformeerde evangelisatie tot zelfstandigheid in het voorjaar van 2011 is eerst goedgekeurd door de classis Zutphen en nu ook door de synode. De Zutphense gemeente zal zich waarschijnlijk ‘Hervormde gemeente Irene van bijzondere aard’ noemen. Ds. Ch. van der Valk uit Apeldoorn dient de gemeente als mentor.

Zie ook het nieuwsbericht in het Reformatorisch Dagblad (januari 2013): RD hervormde gemeente Irene Zutphen

En het bericht uit de Waarheidsvriend van januari 2013: http://www.digibron.nl/search/detail/93ce2bb8d0528ba85e9d475473c5ae86/irene-in-zutphen/1

Irene in Zutphen. Evangelisatie wordt dankzij combinatie gemeente
De hervormd-gereformeerde evangelisatie Irene in Zutphen wordt zondag een hervormde gemeente van bijzondere aard. Daarmee gaat een lang gekoesterde wens in vervulling. Secretaris H. Jager: Nu kunnen ook de sacramenten bediend worden. 

Mentor ds. Ch. van der Valk, emeritus predikant in Apeldoorn, bevestigt zondagmiddag de huidige vier bestuursleden in het ambt. Er zullen in eerste instantie twee ouderlingen, één diaken en één ouderlingkerkrentmeester zijn. Volgens de regels van de kerkorde zijn dit nog te weinig ambtsdragers, maar dit zal, aldus Jager, zo spoedig mogelijk worden aangevuld. De kerkdienst vindt zondagmiddag plaats onder verantwoordelijkheid van het breed moderamen van de classis Zutphen van de Protestantse Kerk. ‘Irene’ heeft ongeveer zestig leden en doopleden. Dit aantal is al jaren stabiel. Eigenlijk is de evangelisatie te klein om een gemeente te kunnen vormen. Volgens de kerkorde moet je namelijk minimaal eenderde predikantsplaats kunnen bekostigen, legt de secretaris uit. ‘Dat is voor Zutphen op dit moment niet haalbaar.’ Ds. Van der Valk doet sinds 2009 enkele middagen per maand bezoekwerk en verzorgt de catechisatie. In de nieuwe situatie blijft hij de pastoraal werker. De samenwerking met Apeldoorn betekent niet dat de Eben Haezergemeente financieel in Zutphen bijspringt. ‘We moeten zelf onze broek ophouden. Wel kan het zo zijn dat de twee Apeldoornse predikanten bijvoorbeeld elk een avondmaalszondag voor hun rekening nemen. Die diensten betalen we dan aan Apeldoorn. En er blijft onderling contact.’ Omdat er geen eigen predikantsplaats komt, zullen de financiële gevolgen van de gemeentevorming niet zo groot zijn, verwacht Jager. ‘We zullen landelijke afdrachten moeten gaan doen, maar dat is te overzien.’

Ambtsdragers
In juli 1956 is de Vereniging van Orthodox-Hervormden in Zutphen opgericht, omdat een aantal gemeenteleden zich niet kon vinden in het beleid van de kerkenraad. Na een paar jaar heeft men zich bij de Gereformeerde Bond aangesloten. Altijd heeft de evangelisatie aan de centrale kerkenraad gevraagd ruimte te geven aan de gereformeerde prediking, vertelt Jager, die inmiddels 49 jaar in het bestuur zit. ‘Dit is steeds afgewezen.’ Al lang leefde het verlangen om een eigen (wijk)gemeente te vormen, maar het kwam er nooit van. Op andere plaatsen in het land bestaan bijvoorbeeld kerkenraadscommissies die zorgdragen voor hervormd-gereformeerde kerkdiensten. ‘De centrale gemeente van Zutphen wilde in het verleden best dat er vanuit onze kring enkele ambtsdragers bevestigd zouden worden. Maar de voorwaarde was dat we de vrouw in het ambt moesten erkennen. Dat wilden we juist niet.’

Classis
Enkele jaren geleden legde de evangelisatie een verzoek tot volledige kerkelijke integratie neer bij de classis Zutphen. Die heeft daarop een commissie voor bijzondere visitatie benoemd. Na gesprekken met de centrale kerkenraad en met het evangelisatiebestuur stelde de commissie vast dat hiervoor geen ruimte was. ‘Zutphen wil er niet vanaf wijken dat ze één gemeente is. Er mag geen afzonderlijke groep naast staan.’ Ds. J. van Beelen, adviseur van de classis, heeft de evangelisatie toen gewezen op de mogelijkheid om in combinatie met een andere gemeente een eigen gemeente te vormen. De Eben Haëzerkerk in Apeldoorn was bereid zo’n combinatie aan te gaan. De classis Zutphen verleende alle medewerking en diende vorig jaar officieel een aanvraag voor gemeentevorming bij de synode in. Net voor de zomervakantie kwam de toestemming. Jager roemt de inzet van de classis. ‘De preses van de classis, ds. Janssen uit Borculo, staat hier volledig achter. Hij is ons welgezind.’ Bijzonder is dat Apeldoorn niet in dezelfde classis ligt als Zutphen. Daarom wordt de nieuw te vormen gemeente komende zondag overgeheveld van de classis Zutphen naar de classis Apeldoorn. ‘We worden een gemeente buiten het grondgebied van de classis, die vanwege de combinatie wordt ingevoegd in de classis Apeldoorn.’

Samenwerken
Hier ligt een belangrijk gezichtspunt voor andere evangelisaties. Jager: ‘Ben je als evangelisatie te klein om een (wijk)gemeente van bijzondere aard te vormen, dan kun je dus een combinatie aangaan.’ Zo’n combinatie blijkt niet noodzakelijk te bestaan uit kleine gemeenten die het zelfstandig niet redden. Samenwerken kan ook met een grotere gemeente. Dat Apeldoorn heeft toegestemd in de combinatie ziet Jager in het licht van de geschiedenis: ‘Ze zijn zelf ook klein begonnen en ze willen ons helpen’. Classicale grenzen hoeven onder de nieuwe kerkorde geen belemmering meer te vormen. Onder de hervormde kerkorde zou de constructie niet mogelijk zijn geweest.

Elders
Voorheen konden de sacramenten niet worden bediend. Jager: ‘Onze eigen kinderen zijn in de omgeving van Kampen, waar we oorspronkelijk vandaan komen, gedoopt. Andere kinderen ontvingen de doop in omliggende gemeenten zoals Otterlo, Emst en Apeldoorn. Het avondmaal kon niet worden bediend. Je moest altijd naar elders. Wie de behoefte had, deed dat op eigen gelegenheid ook wel. Nu hoeft dat niet meer.’